Taua mooa Ainen Kiribati n ana waaki ni kamwakuri Nutiran ae te RSE...

Wellington, Nutiran – A taua mooa Aine mai Kiribati n ana waaki ni kamwakuri Nutiran ae te New Zealand’s Recognised Seasonal Employer scheme.

E oti bwa 32.5 te katebubua man mwaitiia I-Kiribati ake a tia n rin n te kamwakuri aei man te ririki 2007 ae aine—aio are te kabanea n rietata ni mwaiti irouia aine ni mwakuri man aban Tebetebeke.

E taku Richard Bedford, te Professor n te Kuura ae Rietata i Waikato bwa 289 I-Kiribati ae a kamwakuraki man 2019 nakon 2020 iaan te RSE scheme, 106 aine ao 200 mwaane.

E oti bwa 73.4 te katebubua man te mwaiti aei ae a manga bon oki naba ni mwakuri, are e katerea te koaua ae teimatoa tangiraia n te tabo ni mwakuri. Angiia taani mwakuri aikai bon te roro imarenan 30 ao 39 te ririki, are bon te koraki ae a rang n ataei naba ma aia utu.

Iai noran bibitakin te mwaiti irouia I-Kiribati aika a kamwakuraki n te scheme aei ni katoa ririki. N te ririki 2019 nakon 2020, ao a kariaiakaki 303 beebwa ni borau ibukin te mwakuri irouia I-Kiribati, ao ibuakoia 114 aine ao 189 mwaane.

E boni ngae ngke e mwaiti te I-Kiribati ae kamwakuraki, ma e bon rang uarereke naba te mwaiti mai Kiribati ni kabotauaki ma aban Tebetebeke tabeua. Te katoto bon Tonga, ae bon titebo naba mwaitiia ana botannaomata ma Kiribati, ma e nakon te mwaiti ae 2,000 taani mwakuri mai Tonga ae a kamwakuraki ni katoa ririki.

Iai waaki aika a tia ni karaoaki ibukin kakerakean riki mwaitiia taani mwakuri mai Kiribati n te scheme aei. N te ririki 2019, ao e a tia te Autintei i Kiribati ni kamatoa ana kaotinano bwa e na kakerakeaki te mwaiti ni kamwakuri n te RSE scheme.

E a tia te Botaki ni Mwamwanganga mai Nutiran n tuanga Kiribati bwa e na katamaroa ana reitaki ma taani kamwakuri ao ni kaota raoiroia ana taani mwakuri nakoia taani kamwakuri aika boou.

E a tia te Waaki ni Kamwakuri aei n anganiia ainen Kiribati te kona ni karekea te taneiai n te mwakuri itinaniku, ao ni buokia aia utu n aia kaokimwane, ao ni boni karekei naba reireia mai iai ke ni katei aia karikirake aika uarereke.

Ngkai a tabe aban Tebetebeke ake tabeua n iangoa karakaan riki mwaitiia aia aine ni mwakuri n te RSE scheme, ma e tei ngkai Kiribati bwa te banna ni katoto—ae kaotia bwa te taakete n te kamwakuri ao anuaia te botannaomata e kona ni kairiri nakon karakaan mwaitiia aine n te tabo ni kamwakuri.